Ömer Ziyâeddîn Dağıstânî Rahmetullahi aleyh Hayatı
Son devir Osmanlı âlim ve velîlerinden. 1849 (H.1266) senesinde Dağıstan'da Çerka'ya bağlı Miatlı köyünde doğdu. 1921 (H.1339) senesinde vefât etti. Kabri, İstanbul'da Süleymâniye Câmii hazîresindedir. Babası ulemâdan Abdullah Efendi olup, Avar Türklerindendir. Gençliğinde Şeyh Şâmil'in ve onun oğlu Gâzi Mehmed Paşanın maiyetinde Ruslara karşı senelerce savaşıp cihâd etti. Sonra İstanbul'a gidip tahsîlini yaptı. Hocası Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî hazretleridir. Ondan zâhirî ve bâtınî ilimleri öğrenip icâzet aldı.
Hocası ona "Hâfız Ömer" diye hitâb ederdi. Hıfzı çok kuvvetliydi. Altı ayda Kur'ânı kerîmi ezberledi. Ayrıca hadîsi şerîf hâfızlığı da vardı. ZübdetülBuhârî ve diğer bâzı hadîsi şerîf kitaplarını ezberlemişti.
İlim tahsîlini tamamlayıp, icâzet aldıktan sonra, 1880 senesinde Edirne'de ikinci ordu alay müftülüğüne tâyin edildi. On altı sene bu vazîfeyi yaptı. Sonra on üç sene Malkara ve iki buçuk sene Tekirdağ kâdılığı yaptı.
Meşrûtiyetin îlânından sonra İstanbul'a, burada bir müddet kaldıktan sonra Medîne'ye gitti. Orada Mısır Hidivi Abbâs Halim Paşa ile tanışıp dâveti üzerine Mısır'a gitti. Bu sırada Birinci Dünyâ Harbi devâm ediyordu. Bir ara Mısır'da İngilizler tarafından hapsedildi. Sonra İstanbul'a döndü. Dârül hilâfe Medresetül Mütehassısînde mezhebler ve hadîs ilmi dersleri verdi. Bu vazîfesinden sonra da Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî hazretlerinin dergâhında üçüncü halîfesi olarak irşâd vazîfesini üstlendi. Ayrıca RâmûzülEhâdîs kitabını da okuttu.
Şeyhülislâmlık teklif edildiyse de kabûl etmedi.
Uzun boylu, büyük yüzlü, ak sakallı ve vakarlı olup, çok cömertti. Arapça, Farsça, Rusça ve Orta Asya Türk şivelerini bilirdi.
Mevlîdi Şerîf (Lezgî dilinde), Kısâsı Enbiyâ (Lezgî), Fetevâyı Ömeriyye, Buhârî Şerîf'ten Süneni Akvâli Nebeviyye, Hadîsi Erbeîn, Usûli İlmi Hadîs, MiftâhülKur'ân, MûcizâtülEnbiyâ (manzum), Mirâtı Kânûnı Esâsî, Tercemei ZübdetülBuhârî adlı eserleri vardır.